Wybitna tancerka, pisarka, pacyfistka i działaczka z Piły
i jedna z najsłynniejszych relacji z wojny, oczami dzieka
– Elfriede Kuhr i jej dziennik
W HERSTORIACH pielęgnujemy pamięć o kobietach związanych z Poznaniem, jednak spektrum wybitnych działaczek jest o wiele szersze i obejmuje oczywiście także pozostałe tereny Wielkopolski. Jedną z bohaterek naszego regionu jest Piete Kuhr – pochodząca z Piły pisarka, tancerka, działaczka społeczna i pacyfistka, znana światu jako Jo Mihaly.
Jej dziennik wojenny to obserwacje i refleksje dwunastoletniej niemieckiej dziewczynki, która z perspektywy dziecka opisuje wydarzenia I wojny światowej i ukazuje dramatyczne losy mieszkańców Piły.
Zapraszamy do lektury tekstu, w którym o życiu i działalności Piete Kuhr pisze zasłużona mieszkanka regionu, a zarazem autorka projektu wydania polskiego przekładu dziennika – Wiesława Szczygieł.
Projekt jest realizowany przez CK Zamek i Centrum Praktyk Edukacyjnych przy udziale Pełnomocniczki Prezydenta Miasta Poznania ds. Przeciwdziałania Wykluczeniom – Marty Mazurek.
Projekt realizowany jest przez dr Iwona Chmura-Rutkowska i dr hab. Edyta Głowacka Sobiech, prof. UAM we współpracy z Koło Naukowe Edukacji Równościowej “Emancypacja” działającym przy Wydziale Studiów Edukacyjnych Pedagogika UAM WSE Poznań Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu.
Projekt otrzymał dofinansowanie w ramach II edycji konkursu FUND_AKCJA Fundacji Uniwersytetu im. A. Mickiewicza oraz w ramach projektu „Gdy Nauka Jest Kobietą” UAM.
Autorką strony wizualnej i artystycznej projektu jest Anna Krenz.
Materiały archiwalne wykorzystane na plakatach pochodzą ze zbiorów Archiwum PAN Oddział w Poznaniu, Archiwum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Archiwum Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Narodowego Archiwum Cyfrowego, Biblioteki Narodowej, Cyfrowej Biblioteki Polony oraz Cyfrowego Repozytorium Lokalnego Poznań CYRYL.
Postaci/ sytuacje/ wydarzenia, które subiektywnie wybrałam dla tego projektu wskazują patriotyczne modele, które reprezentowały kobiety przed i w czasach odzyskania niepodległości. Kobiety szmuglowały broń, brały udział w akcjach zbrojnych, zostawały zsyłane na Sybir, w Sejmie przedstawiały pierwsze ustawy. Tworzyły państwo równoległe, kierowały młodzież na studia, organizowały tajne komplety, stowarzyszenia, pielęgnując ideę wolności.
Migawkowy i jednocześnie faktograficzny sposób pokazania bardzo różnych wydarzeń i postaci, zarówno w czasie, jak i na mapie jest celowy. Wystawa jest uzupełnieniem dla pozostałych wystaw, książek, wydarzeń i filmów, których autorki i autorzy świadomie lub nieświadomie wybierają nie przedstawiać roli kobiet.
Jeśli nie wiedziałaś/ wiedziałeś, to teraz już wiesz.
Katarzyna Dworaczyk
Przedruk artykułu Jarosława Urbańskiego, który ukazał się w 8 numerze “Przeglądu Anarchistycznego” oraz na stronie rozbrat.org w 2011 roku.
Jarosław Urbański
Jarosław Urbański jest socjologiem i działaczem społeczno-politycznym, związanym ze środowiskiem poznańskiego Rozbratu i Federacją Anarchistyczną. Działacz Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Inicjatywa Pracownicza. Autor książek: „Globalizacja a konflikty lokalne” (2002), „Odzyskać miasto. Samowolne osadnictwo, skłoting i anarchitektura” (2005), „Prekariat i nowa walka klas” (2014).
(Fragment) Wielkopolski ruch kobiecy na początku XX wieku wydają się charakteryzować dwie odrębne tendencje. Jedna, nakazywała działaczkom zachować spójność ruchu, co czasami przybierało postać próby jego organizacyjnej monopolizacji. Z drugiej strony, ruch był podzielony na wiele, często zwalczających się tendencji społeczno-politycznych. Obok nurtu socjalnego i emancypacyjnego w wielkopolskim ruchu kobiecym, istniał także nurt stricte narodowy, którego animatorkami były przeważnie przedstawicielki elit ziemiańskich. Uważały one, że najważniejszym zadaniem ruchu kobiecego jest obrona szeroko rozumianej polskości i praw polityczno-kulturowych Polaków w zaborze pruskim, w tym także obrona wartości katolickich. Tak „skrojony” zakres programowy ruchu nie mógł zadowolić kobiet pracujących, związanych z poznańskim drobnomieszczaństwem i włościaństwem. Wprawdzie i w tym przypadku eksponowano kwestie narodowe i religijne, ale dostrzegano także wagę problematyki pracy i wszechstronnego rozwoju gospodarczego. Czytaj cały artykuł >>>
“Pisać historię kobiet, to przerwać okrywające je milczenie”
Michelle Perrot
“Entuzjastki pedagogiki i edukacji”, to projekt zrealizowany przez Koło Naukowe Edukacji Równościowej “Emancypacja” pod kierownictwem dr Iwony Chmury-Rutkowskiej oraz dr hab. Edyty Głowackiej-Sobiech, prof. UAM – przy wsparciu i życzliwości Dziekan Pedagogika UAM WSE Poznań Poznań Wydziału Studiów Edukacyjnych Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – prof. dr hab. Agnieszki Cybal-Michalskiej.
Poniższe artykuły pochodzą z publikacji “Dzikhi Bit. Dziedzictwo, interpretacja, kultura, historia. Nieregularnik Bramy Poznania i Traktu Królewsko-Cesarskiego“.
Publikacja dostępna jest w formie papierowej w Bramie Poznania.
www.bramapoznania.pl
www.facebook.com/bramapoznania
www.trakt.poznan.pl
www.facebook.com/trakt.poznan
MICHAŁ KĘPSKI: Dziewiętnastowieczny Poznań kojarzony jest najczęściej z doświadczeniem pracy organicznej, choć był to okres bardzo dynamiczny, w którym znajdujemy wiele intrygujących postaw, dokonań i pomysłów. Jak na tym wielobarwnym tle ówczesnej Wielkopolski sytuuje się postać Julii Woykowskiej?
LUCYNA MARZEC: Julia Woykowska była aktywna w jednym z najgorętszych okresów Poznania, w czasie Wiosny Ludów, bardzo dynamicznym politycznie i społecznie. Jego dynamikę można by rozpisać na (…)
Anka Gruszka, CTK TRAKT
Przeglądając podręczniki historii, książki, czasopisma i przewodniki turystyczne, można odnieść wrażenie, że w przeszłości świat zaludniali głównie mężczyźni. Mężczyźni dzierżyli władzę, mężczyźni prowadzili wojny, mężczyźni doprowadzali do ich końca i pokoju, ale też tylko oni w wojnach brali udział. Rozwój przemysłowy i ekonomiczny, ale też najważniejsze (o ile nie wszystkie!) odkrycia to zasługa mężczyzn.
Mikołaj Pukianiec, CTK TRAKT
Śródecka historia kobiet wciąż czeka na swoje odkrycie. W ostatnich latach wiele pisało się o dziejach Śródki, lecz wciąż brakuje zwrócenia uwagi na rolę, jaką w przeszłości odgrywały kobiety. Przyczyn tego stanu rzeczy jest wiele, choć największym wyzwaniem dla badaczy jest bark źródeł w pełni oddający zaangażowanie kobiet w życie codzienne miasteczka, a następnie dzielnicy Poznania.